W dniach 9-11 marca 2017 r. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbyła kolejna edycja Kongresu Wyzwań Zdrowotnych – Health Challenges Congress (HCC) zorganizowana przez Grupę PTWP SA.

Kongres zgromadził w jednym miejscu ponad 2,5 tys. przedstawicieli niemal wszystkich środowisk związanych z ochroną zdrowia. Wśród panelistów i uczestników znaleźli się politycy, lekarze, przedstawiciele środowiska uniwersyteckiego, samorządowcy, podmiotów związanych z branżą medyczną oraz farmaceutyczną, a także organizacji pacjentów.

OIGWM POLMED była jednym z partnerów tego wydarzenia oraz organizatorem debaty „Działania antykorupcyjne w systemie ochrony zdrowia. Kodeks Etyki branży medycznej – zmiany w relacjach lekarzy z przemysłem medycznym”, która odbyła się 9 marca 2017 r.

Dyskusję na temat konieczności wprowadzania w placówkach ochrony zdrowia standardów postępowania w sytuacjach trudnych i potencjalnie korupcjogennych poprowadził Witold Włodarczyk, dyrektor generalny OIGWM POLMED. W roli prelegentów wystąpili: dr Dariusz Bąk z Akademii Leona Koźmińskiego, ekspert ds. etyki biznesu, ekspert projektu MedKompas, Ewa Karamon, zastępca dyrektora ds. medycznych, Powiatowe Centrum Zdrowia Sp. z o.o. Szpital im. dr Jadwigi Obodzińskiej-Król oraz Oskar Luty, adwokat, ekspert prawny OIGWM POLMED.

Etyczna współpraca na rynku ochrony zdrowia to obszar niezwykle szeroki. Izba POLMED od wielu lat poświęca temu zagadnieniu dużo uwagi, gdyż dostrzega jego wieloaspektowość.

Podczas debaty prelegenci dyskutowali na temat roli Izby POLMED w kształtowaniu etycznych relacji pomiędzy przedstawicielami przemysłu medycznego a reprezentantami ochrony zdrowia oraz przyczyn i skutków zmian w regulacjach etycznych branży wyrobów medycznych.

Wiedza na temat zagadnień etycznych jest bardzo zaawansowana wśród przedstawicieli branży wyrobów medycznych. Dzieje się tak głównie z powodu ciągłego podnoszenia standardów przez firmy, które nie chcą ryzykować utraty reputacji i straty wizerunku.  Niestety, po stronie szpitali mamy w tym temacie jeszcze wiele do zrobienia – powiedział Witold Włodarczyk rozpoczynając dyskusję.

D. Bąk odniósł się do roli projektu MedKompas we wdrażaniu nowych rozwiązań w zakresie zarządzania standardami etycznymi. Zwrócił uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, omówił charakter problemów etycznych, jakie mogą pojawić się w jednostce leczniczej. Po drugie, wskazał jak ważne jest uświadamianie osobom zarządzającym szpitalem możliwości kształtowania polityki etycznej placówki i korzyści płynących z zarządzania standardami etycznymi. Nader często, kwestie te traktowane są jedynie jako swoisty dodatek lub wizerunkowy ozdobnik – tłumaczył Dariusz Bąk. Dla przeciętnego pracownika szpitala, kategorie etyczne są bardzo często związane z jego indywidualnym, subiektywnym podejściem. Każdy ma w sobie jakieś własne zasady moralne i na co dzień kieruje się tym wewnętrznym moralnym kompasem. Jednak bardzo często to nie wystarcza. W głównej mierze dzieje się tak dlatego, że często dochodzi do konfliktu norm: etycznej, prawnej i moralnej. Zatem to nie są sprawy , które można rozstrzygać bazując na intuicji. Tu potrzebne są konkretne narzędzia, do których można się skierować, aby uzyskać wykładnię. Nie można też ograniczać się do wiary w moc sprawczą kodeksu etyki lekarskiej lub kodeksów innych grup zawodowych. Jest to oczywiście element konieczny, lecz niewystarczający – dodał. Niezbędne wydaje się wprowadzenie kompleksowych rozwiązań instytucjonalnych dostosowanych do potrzeb danej jednostki leczniczej: wewnętrznego kodeksu etycznego (dobrych praktyk), polityki szkoleń w zakresie etyki i prawa (dot. działań antykorupcyjnych), powołania funkcji doradcy etycznego i komisji etycznej. Można jednocześnie zauważyć rosnące zainteresowanie tego rodzaju rozwiązaniami, np. systemem compliance.

Dyrektor Ewa Karamon,  przedstawiła jak przebiegał proces wdrażania systemu compliance, opracowanego w ramach projektu MedKompas, do struktur zarządzanego przez nią szpitala. Przyznała, że wprowadzenie systemu compliance w kierowanym przez nią szpitalu, powodowane było chęcią podwyższenia jakości świadczonych usług i uzyskania akredytacji Centrum Monitorowania Jakości. Zgłosiliśmy się do Izby POLMED, aby pomogła nam stworzyć odpowiednie dokumenty i przeszkoliła naszych pracowników. W wyniku tych działań świadomość naszego personelu w kwestiach etycznych znacząco wzrosła. Wdrożenie systemu compliance miało również wpływ na przyznanie nam akredytacji. Dodatkowe korzyści z uczestnictwa w projekcie to uregulowanie współpracy z przedstawicielami firm sprzętowych i farmaceutycznych. W placówce wywiesiliśmy również tablice informujące, że w naszym szpitalu najlepszym dowodem wdzięczności od pacjenta jest zwykłe słowo „dziękuję”– powiedziała dyrektor Karamon. Bariery, na które się natknęliśmy to niestety przyzwyczajenia i mentalność ludzka. Trudno z tym walczyć, ale staramy się i idziemy do przodu. – dodała.

Mec. Oskar Luty opowiedział o nadchodzących zmianach w relacjach lekarzy z przemysłem medycznym, które są wynikiem przyjęcia przez MedTech Europe nowego kodeksu etyki. Te nowe regulacje będą miały wpływ na kształt krajowych kodeksów etyki. Kodeksy etyki są próbą poszukiwania i stworzenia  twardych i sformalizowanych reguł, które wyłączają wielość ocen, tam gdzie sytuacje mogą mieć charakter  niejednoznaczny. Kodeksy etyczne mają dużą moc oddziaływania, w praktyce często są wręcz mylone z przepisami obowiązującego prawa  – tłumaczył adw. Luty.  MedTech opracowała w zeszłym roku nowy kodeks etyki biznesowej, który wprowadza szereg zmian. Najważniejszą z nich, która jest szeroko dyskutowana i w mojej ocenie będzie miała duże znaczenie dla praktyki szpitalnej i lekarzy, jest zakaz bezpośredniego sponsorowania przez firmy udziału pracowników ochrony zdrowia w konferencjach naukowych organizowanych przez stronę trzecią. Zakaz ten ma swoje źródło w wielu złych doświadczeniach w ramach relacji bezpośredniego sponsoringu. Sensem tej regulacji jest całkowite wyłączenie ryzyka w tej sferze działalności firmowej. Oprócz wskazanej zmiany, nowy kodeks wprowadza szereg szczegółowych regulacji dotyczących badań postmarketingowych, grantów, zawierania umów z lekarzami i innymi pracownikami ochrony zdrowia. Pojawiają się zmiany również w zapisach dotyczących darowizn, podarunków, próbek itp. – kontynuował.

Izba POLMED już rozpoczęła działalność informacyjną skierowaną do pracowników ochrony zdrowia w zakresie nadchodzących zmian. Przy każdej okazji informujemy uczestników szkoleń organizowanych w ramach projektu MedKompas, że niedługo wejdą w życie zmiany dotyczące relacji pomiędzy firmami z branży wyrobów medycznych a przedstawicielami systemu ochrony zdrowia. Będziemy kontynuować nasze działania mając nadzieję, że na końcu tej drogi nastąpi pełne zrozumienie, zarówno rzez firmy, jak i lekarzy, potrzeby działania zgodnego ze standardami etycznymi i obowiązującym prawem – skonkludował Witold Włodarczyk.