16 grudnia 2024 r. w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej odbyła się debata poświęcona wykorzystaniu sztucznej inteligencji w zdrowiu. Wydarzenie miało miejsce w ramach „Międzynarodowej Konferencji AI 360: Regulacje, Innowacje, Współpraca”. Inicjatorami spotkania byli posłowie Grzegorz Napieralski — przewodniczący sejmowej Podkomisji Stałej do Spraw Sztucznej Inteligencji i Przejrzystości Algorytmów oraz Bartłomiej Pejo — przewodniczący sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Izbę POLMED reprezentowali: Arkadiusz Grądkowski i Magdalena Nawrocka.

Debata miała charakter interaktywny. Dyskusję w gronie ekspertów poprowadziła Klara Klinger, redaktorka naczelna „Rynku Zdrowia”. Po zakończeniu panelu publiczność mogła odnieść się do poruszanych kwestii w ramach bezpośrednich wystąpień.

W panelu dyskusyjnym udział wzięli następujący eksperci:

  • Prof. dr hab. Katarzyna Kolasa — Akademia Leona Koźmińskiego,
  • Hubert Życiński — Ministerstwo Zdrowia,
  • Jakub Adamski — Biuro Rzecznika Praw Pacjenta,
  • Prof. dr hab. n. med. Wojciech Fendler — Agencja Badań Medycznych,
  • dr n. med. Mariusz Borkowski — Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Konkluzja dyskusji wskazała na ogromny potencjał Polski do stania się liderem w dziedzinie wdrażania rozwiązań medycznych opartych na sztucznej inteligencji. Aby ten potencjał mógł zostać w pełni wykorzystany, niezbędne jest pokonanie kluczowych wyzwań prawnych i operacyjnych.

Kluczowe wnioski z debaty:

  • Polska jako lider AI w zdrowiu — Eksperci podkreślili, że Polska już dziś wdraża innowacyjne rozwiązania w zakresie AI, jednak aby osiągnąć pozycję lidera, konieczne są bardziej precyzyjne regulacje prawne oraz skuteczne mechanizmy walidacji technologii.
  • Fundusze z KPO — Wdrażanie rozwiązań AI nabiera tempa dzięki uruchomieniu konkursów Centrum e-Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia na technologie wspierające świadczeniodawców.
  • Unijny wymiar AI — Wkrótce zostanie wdrożony European Health Data Space (EHDS), umożliwiający wymianę danych medycznych w przestrzeni unijnej. Dodatkowo, Polska musi przygotować się na implementację regulacji wynikających z AI Act.

Arkadiusz Grądkowski, Prezes Izby POLMED, w podsumowaniu dyskusji  zwrócił uwagę na istotne braki legislacyjne i pokreślił konieczność wprowadzania zmian do procedury wdrażania nowych świadczeń gwarantowanych.

W polskim systemie ochrony zdrowia wciąż brakuje klarownych regulacji prawnych, które precyzowałyby, w jaki sposób wdrażać narzędzia oparte na sztucznej inteligencji. W przypadku szpitali, wiele rozwiązań jest wprowadzanych poprzez katalog świadczeń gwarantowanych, którego kształt pozostaje w gestii Ministra Zdrowia. Obecnie procedura ta nie przewiduje możliwości składania wniosków o dodanie nowych, innowacyjnych metod leczenia przez podmioty zewnętrzne. Zdaniem przedstawicieli branży wyrobów medycznych, umożliwienie składania takich wniosków przez Towarzystwa Naukowe, Konsultantów Krajowych czy organizacje reprezentujące pacjentów mogłoby otworzyć system ochrony zdrowia na lepsze dostosowanie do rzeczywistych potrzeb społecznych. Dodatkowo, istotną barierą pozostaje brak jasno określonych terminów na wydanie ostatecznej decyzji przez Ministra Zdrowia.

Reprezentant Izby POLMED zwrócił uwagę na to, że branża dysponuje szerokim wachlarzem rozwiązań, których wykorzystanie AI znacznie ułatwia pracę personelu medycznego. Szczególnie jeśli chodzi o przetwarzanie dużej liczby danych, czy analizowanie obrazów medycznych. Jednak by wizja Polski jako lidera we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań stała się rzeczywistością, konieczne jest zwiększenie otwartości systemu ochrony zdrowia na innowacje oraz zapewnienie przejrzystości i efektywności procesów decyzyjnych.